İletişim Kazalarından Güçlenerek Çıkmak
Bu haftanın en sıcak konusu kurumsal iletişim ve üslup oldu.
Rahmetli Prof. Dr. Ersan İlal, derse ilk girdiğinde bu yazının kapağında gördüğünüz ve bugün hepimizin mantığını çok iyi bildiği Shannon&Weaver iletişim modelini çizdi. Modelin tıpkı bir elektrik devresi gibi kapanabilmesi ve bir döngü oluşturabilmesi için gerekli olan yegâne şeyin geribildirim, yani karşı taraftan gelen tepkiyi dinlemek olduğunun da altını çizmişti.
Bugün bu model biraz eskimiş olmasına ve modern iletişimin girift dallarını anlamakta tam anlamıyla yeterli olmamasına rağmen sürekli olarak gözden kaçırdığımız bir şeyi iyi hatırlatıyor:
İletişimin ilk adımı sözle değil, dinleme ile başlar
İletişim kazalarının çok büyük bir bölümü, karşımızdaki insanı doğru anlamadığımız için gerçekleşir. Nasıl yanlış teşhis edilen hastalıklar, etkili ilaçlarla olsa bile doğru tedavi edilemiyorsa, yanlış anlaşılan bir iletiye de doğru cevap vermek mümkün değildir.
Yaptığımız hataların en başında “niyet okumak” dediğimiz ve esasında kimse tarafından doğru tahmin edilmesi mümkün olmayan bir eğilimimiz yatıyor.
Kitle iletişim araçları ve özellikle de sosyal medya üzerinden anonim bir şekilde kurduğumuz iletişimlerimiz, istemeyerek de olsa dünya genelinde bir eğilim olarak daha saldırgan bir hale geldi. Yüz yüze iletişimde kullanmayı asla tercih etmeyeceğimiz ölçekte yargılayıcı ve keskin cümleler kullanabiliyoruz.
Liderlik ve iletişim programlarımızda sürekli olarak anlattığımız ETKİ ve TEPKİ arasındaki süreyi ne kadar uzatabilir ve bu uzattığımız süre içinde topladığımız verileri ne kadar doğru şekilde işleyebilirsek, o zaman daha sağlıklı tepkiler verebiliyoruz.
Bu süreyi uzatmak elbette her zaman mümkün olmuyor ve amigdala kaçağı yaşayabiliyoruz. İpleri akıl ve mantığımızın elinden alarak limbik sistemimize teslim olabiliyoruz.
MENTAL KONTROL LİSTESİ
Bir ileti ile karşılaştığınızda el frenini çekip aşağıdaki soruları kendinize sormaya çalışın:
– Karşımdaki insan bana ne anlatmak istiyor?
– İhtiyacı nedir?
– Vereceğim cevap faydalı mı?
– Nazik mi?
– Vereceğim cevabın ikimize de faydalı olması için ne yapabilirim?
Çinli feylesof Lao Tzu’nun öğretilerine dayanan bu mental kontrol listesine biz kendi aramızda “Lao Tzu Süzgeci” adını veriyoruz. Süzgece herhangi bir yerden takılan iletimizi ise yukarıdaki maddelere uygun hale gelmeden asla paylaşmıyoruz.
Hatırlamakta yarar var: Bazen iletişim kazalarını iyileştirmenin en iyi yöntemi hasar kontrolü yapmak değil, önleyici bir üslup belirlemektir.
Amigdala kaçaklarından uzak ve fayda dolu bir gün geçirmeniz dileğiyle.
Hasan Gümen | Yönetici Ortak
